Associated Press နှင့်​​ Timeslive သတင်း​​များ​​အရ၊​ အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ အ​​ေရှ့​​ ​​ေြမာက်ပိုင်း​​ရှိ ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံတွင် ြကား​​ြဖတ်အစိုး​​ရအ​​ေနြဖင့်​​ လူမျိုး​​စုအဓိကရုဏ်း​​​ေြကာင့်​​ လူ(၈၂) ​​ေယာက် ​​ေသဆံုး​​ြပီး​​ အနီး​​အနား​​ရှိ ခရိုင်(၂)ခုတွင် (၂၄)နာရီ ​​ေနဝင်မီး​​ြငိမ်း​​ အမိန့်​​ကို ထုတ်ြပန်ခဲ့​​ပါသည်။​ Osh ြမို့​​တွင် ​​ေထာင်​​ေပါင်း​​များ​​စွာ​​ေသာ Uzbeks လူမျိုး​​များ​​ အိမ်များ​​ကို စွန့်​​ခွာ ထွက်​​ေြပး​​ခဲ့​​ြကပါသည်။​ Osh ြမို့​​သည် အာရှအလယ်ဗဟိုနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအြကီး​​ဆံုး​​ြမို့​​ြဖစ်ြပီး​​ အ​​ေမရိကန်နှင့်​​ ရုရှား​​နိုင်ငံများ​​၏ ​​ေလတပ်အ​​ေြခစိုက်စခန်း​​များ​​ကို ဖွင့်​​လှစ်ခွင့်​​​ေပး​​ထား​​​ေသာ ​​ေနရာြဖစ်ပါသည်။​ ြမို့​​အများ​​စု အပိုင်း​​မှာ မီး​​​ေလာင်ထား​​ြခင်း​​ခံရပါသည်။​

Jalal-Abad ြမို့​​တွင် (၁၂-၆-၂၀၁၀)စ​​ေန​​ေန့​​တွင် ​​ေသနတ်ြဖင့်​​ ပစ်ခတ်သံများ​​ြကား​​ရြပီး​​ ၎င်း​ြမို့​​၏ အနီး​​အနား​​ရွာြဖစ်သည့်​​ Bazar-Kurgan တွင် အ​​ေြခအ​​ေနမှာ တင်း​​မာလျက်ရှိ ပါသည်။​ ြမို့​​ခံ နိုင်ငံ​​ေရး​​လှုပ်ရှား​​သူ Asyl Tekebayev က Uzbek လူမျိုး​​ (၄၀၀)​​ေလာက်ရှိသည့်​​ လူရမ်း​​ကား​​တစ်စုသည် ကား​​များ​​ကို ​​ေမှာက်ပစ်ြကြပီး​​ ရဲအရာရှိတစ်​​ေယာက်ကို သတ်ြပစ်လိုက်သည်ဟု ဆိုပါသည်။​ ​​ေဒသ အြခား​​ဖက်အပိုင်း​​မှ လက်နက်ကိုင် ခါဂျစ်လူမျိုး​​ (Kyrgyz)များ​​ ရွာတွင်း​​သို့​​ ဝင်လာြက​​ေြကာင်း​​ ​​ေဒသခံလူများ​​က ​​ေြပာြကား​​ြကပါသည်။​ ဧြပီလ ​​ေသွး​​ထွက်သံယို ပုန်ကန်မှု​​ေြကာင့်​​ ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ ​​ေမာင်း​​ထုတ်ခံရြပီး​​​ေနာက် အဆိုး​​ဝါး​​ဆံုး​​​ေသာ ရုန်း​​ရန်း​​ဆန်ခတ်မှုြကီး​​ပင် ြဖစ်ပါသည်။​

ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံ​​ေတာင်ပိုင်း​​ရှိ Osh ြမို့​​တွင် လမ်း​​တစ်​​ေလျှာက် စစ်သား​​များ​​ လိုက်ပါ လာသည့်​​ သံချပ်ကာကား​​များ​​ လှည့်​​လည်လျက်ရှိပါသည်။​ ၁၁-၆-၂၀၁၀ (​​ေသာြကာ)​​ေန့​​တွင် လူ (၁၇)ဦး​​သည် အဓိကရုဏ်း​​​ေြကာင့်​​ ​​ေသဆံုး​​ခဲ့​​ရပါသည်။​

ြပည်ထဲ​​ေရး​​ဝန်ြကီး​​၏ ​​ေြကညာချက်တွင် Osh ြမို့​​ရှိ Osh ​​ေဒသ Kara-Suu ခရိုင် နှင့်​​ Aravan ခရိုင်တို့​​တွင် ၂၄ နာရီ ​​ေနဝင်မီး​​ြငိမ်း​​အမိန့်​​ကို ထုတ်ထား​​သည်ဟု ပါရှိပါသည်။​ ၁၂-၆-၂၀၁၀ (စ​​ေန​​ေန့​​)တွင် ယာယီအစိုး​​ရက အသက် (၁၈)နှစ်မှ (၅၀)နှစ်အထိ အရန် တပ်ရင်း​​ အဖွဲ့​​ဝင်အား​​လံုး​​ကို အဓိကရုဏ်း​​ကို ဟန့်​​တား​​ရန်အတွက် ဆင့်​​​ေခါ်လိုက်ပါသည်။​

ဧြပီလ​​ေသွး​​ထွက်သံယို ပုန်ကန်မှုသည် ယခင်ဆိုဗီယက်ြပည်နယ်ြဖစ်သည့်​​ ခါဂျစ်စတန် နိုင်ငံတွင် ြဖစ်ပွား​​ြပီး​​​ေနာက် ြကား​​ြဖတ်အစိုး​​ရအ​​ေနြဖင့်​​ တိုး​​ပွား​​လာသည့်​​ မတည်ြငိမ်မှုများ​​ကို ​​ေြဖရှင်း​​ရာမှ ၁၂-၆-၂၀၁၀ (စ​​ေန​​ေန့​​) ​​ေနှာင်း​​ပိုင်း​​တွင် ရဲနှင့်​​ စစ်တပ်ကို ပစ်မိန့်​​ ​​ေပး​​ခဲ့​​ြခင်း​​ ြဖစ်ပါသည်။​

ဗဟိုအာရှနိုင်ငံ၏ ​​ေတာင်ပိုင်း​​တွင် အဓိကရုဏ်း​​သည် ြပည်တွင်း​​စစ်ြဖစ်လုနီး​​ အ​​ေြခ အ​​ေနသို့​​ ပျံ့​​နှံ့​​​ေရာက်ရှိခဲ့​​သည့်​​အတွက် Jalalabad ြမို့​​၏ ​​ေတာင်ဘက်ပိုင်း​​တွင် အာဏာပိုင် များ​​အ​​ေနြဖင့်​​ ဒုတိယအဆင့်​​ အ​​ေရး​​​ေပါ်အ​​ေြခအ​​ေနတစ်ရပ်အြဖစ် ​​ေြကညာခဲ့​​ြခင်း​​ြဖစ်ပါသည်။​

Osh ​​ေဒသတွင် ခါဂျစ်လူမျိုး​​စု (Kyrgyz)နှင့်​​ အူစ်ဘက်လူမျိုး​​စု (Uzbeks)အြကား​​ လမ်း​​များ​​​ေပါ်တွင် ၁၀-၆-၂၀၁၀ (ြကာသပ​​ေတး​​​ေန့​​)​​ေနှာင်း​​ပိုင်း​​တွင် အဓိကရုဏ်း​​ြဖစ်​​ေပါ်ခဲ့​​ြပီး​​​ေနာက် အစိုး​​ရအ​​ေနြဖင့်​​ ​​ေနဝင်မီး​​ြငိမ်း​​ အမိန့်​​နှင့်​​ အ​​ေရး​​​ေပါ်အ​​ေြခအ​​ေနတို့​​ကို အ​​ေစာတလျင် ​​ေြကညာရသည့်​​ အ​​ေြခအ​​ေနသို့​​ ဆိုက်​​ေရာက်ခဲ့​​ပါသည်။​

​​ေမာင်း​​ထုတ်ခံခဲ့​​ရသည့်​​ သမ္မတ ကာမန်း​​ဘက်ဘာကီရက်ဗ်၏ ယခင်က အခိုင်အမာ ​​ေနရာြဖစ်ခဲ့​​သည့်​​ Osh ြမိ့​​မှာ ယခုအခါတွင် အ​​ေဆာက်အဦး​​များ​​ မီး​​​ေလာင်လျက်နှင့်​​ ကား​​များ​​မှာလည်း​​ ရိုက်နှက်ဖျက်စီး​​၍ မီး​​ရှို့​​ထား​​ြခင်း​​ခံရ​​ေသာ အ​​ေြခအ​​ေနသို့​​ ဆိုက်​​ေရာက်လျက် ရှိပါသည်။​

ြကား​​ြဖတ်အစိုး​​ရသမ္မတ မစ္စစ် Roza Otunbayeva က သူမ၏တပ်များ​​၊​ သံချပ်ကာ ကား​​များ​​နှင့်​​ ရဟတ်ယာဉ်များ​​ကို အြကမ်း​​ဖက်မှုများ​​ နှိမ်နင်း​​ရန်အတွက် ​​ေစလွှတ်ခဲ့​​​ေသာ် လည်း​​ လူ​​ေပါင်း​​ ၂၅၀,၀၀၀ ရှိသည့်​​ Osh ြမို့​​ကို ထိန်း​​ချုပ်ရန် စွမ်း​​​ေဆာင်နိုင်ြခင်း​​ မရှိခဲ့​​ပါဟု ဝန်ခံခဲ့​​ပါသည်။​

သူမ၏ Osh ​​ေဒသ၏ အ​​ေြခအ​​ေနမှာ ထိန်း​​သိမ်း​​၍မရသည့်​​ အ​​ေြခအ​​ေနသို့​​ ​​ေရာက်ရှိ ​​ေနပါသည်ဟု သတင်း​​​ေထာက်များ​​ကို ​​ေြပာြကား​​ခဲ့​​ပါသည်။​ ညှိနှိုင်း​​​ေဆွး​​​ေနွး​​မှုများ​​သည် မ​​ေအာင်ြမင်ခဲ့​​သည့်​​အြပင် တိုက်ခိုက်မှုနှင့်​​ အြကမ်း​​ဖက်မှုများ​​ ဆက်လက်ြဖစ်​​ေပါ်ခဲ့​​ြပီး​​ ၎င်း​တို့​​ကို နှိမ်နင်း​​ရန် ြပင်ပမှ တပ်အကူအညီယူရန် လိုပါသည်ဟု ​​ေြပာြကား​​ခဲ့​​ပါသည်။​

၁၂-၆-၂၀၁၀ (စ​​ေန​​ေန့​​)အ​​ေစာပိုင်း​​က မစ္စစ် Roza Otunbayeva အ​​ေနြဖင့်​​ ရှရှား​​သို့​​ တပ်များ​​​ေစလွှတ်ရန် ​​ေတာင်း​​ဆိုခဲ့​​​ေသာ်လည်း​​ ကရင်မလင်က ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံ၏ ြပည်တွင်း​​ အဓိကရုဏ်း​​ကိစ္စတွင် ပါဝင်လိုြခင်း​​ မရှိဟု ​​ေြပာြကား​​ခဲ့​​ပါသည်။​ ကရင်မလင်၏ ​​ေြပာ​​ေရး​​ ဆိုခွင့်​​ရှိသူ မစ္စစ် Natalya Timakova က ​​ေမာ်စကိုတွင် ​​ေြပာြကား​​ရာ၌ ြပည်တွင်း​​အဓိကရုဏ်း​​ ကိစ္စတွင် မည်သည့်​​အ​​ေြခနှင့်​​မျှ ရုရှား​​သည် ဝင်ပါမည်မဟုတ်၊​ ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံသို့​​ ြငိမ်း​​ချမ်း​​​ေရး​​ ပူး​​​ေပါင်း​​တပ်ဖွဲ့​​​ေစလွှတ်ရန် အလား​​အလာကို ယခင်ဆိုဗီယက်နိုင်ငံများ​​၏ လံုြခံု​​ေရး​​ သ​​ေဘာတူစာချုပ်တွင် အဖွဲ့​​ဝင်နိုင်ငံများ​​နှင့်​​ တိုင်ပင်ရန်ရှိပါသည်ဟု ​​ေြပာြကား​​ခဲ့​​ပါသည်။​
ရုရှား​​အ​​ေနြဖင့်​​ ခါဂျစ်စတန်နိုင်ငံတွင် အများ​​ဆံုး​​အ​​ေနြဖင့်​​ ​​ေလတပ်တပ်ဖွဲ့​​ဝင် ၅ဝဝခန့်​​ အ​​ေြခစိုက်လျက် ရှိပါသည်။​ အ​​ေမရိကန်အ​​ေနြဖင့်​​ အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တာလီဘန်များ​​ ကို ပူး​​​ေပါင်း​​တိုက်ခိုက်ရာ၌ အဓိကအ​​ေရး​​ပါ​​ေသာ ​​ေထာက်ပံ့​​​ေရး​​စခန်း​​အြဖစ် ြမို့​​​ေတာ် Bishkek ရှိ Manas ကို ​​ေလတပ်စခန်း​​အြဖစ် အသံုး​​ြပုလျက်ရှိပါသည်။​ ခါဂျစ်စတန် ြကား​​ြဖတ် အစိုး​​ရအဖွဲ့​​၏ ​​ေြပာ​​ေရး​​ဆိုခွင့်​​ရှိသူ Mr.Farid Niyazov က ရုရှား​​မှအကူအညီ​​ေပး​​ရန် ြငင်း​​ဆန် ြပီး​​​ေနာက် အ​​ေမရိကန်ဖက်သို့​​ စစ်​​ေရး​​အကူအညီ​​ေတာင်း​​ခံမည်လား​​ ဆိုသည့်​​​ေမး​​ခွန်း​​နှင့်​​ ပတ်သက်၍ ရုရှား​​မှ ၎င်း​တို့​​၏ အဓိကမဟာဗျူဟာ​​ေြမာက် အ​​ေဖာ်ြဖစ်ပါ​​ေြကာင်း​​ ​​ေြပာြကား​​ပါသည်။​

ခါဂျစ်စတန် ြကား​​ြဖတ်အစိုး​​ရသမ္မတ မစ္စစ် Roza Otunbayeva က ၁၂-၆-၂၀၁၀ (စ​​ေန​​ေန့​​) တွင် ယခင်​​ေမာင်း​​ထုတ်ြခင်း​​ခံရ​​ေသာ သမ္မတ Bakiyev ၏ မိသား​​စုက Osh ြမို့​​ကို မတည်မြငိမ် ြဖစ်​​ေအာင် ြပုလုပ်သည်ဟု အြပစ်ဖို့​​ပါသည်။​ သူမက ၎င်း​တို့​​ ၂၇-၆-၂၀၁၀ ​​ေန့​​တွင် ြပုလုပ်လို သည့်​​ ဖွဲ့​​စည်း​​ပံုအ​​ေြခခံဥပ​​ေဒသစ်အတွက် မဲ​​ေပး​​ပွဲနှင့်​​ ​​ေအာက်တိုဘာလတွင် ပါလီမန်​​ေရွး​​ ​​ေကာက်ပွဲကို ဖျက်ဆီး​​ရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။​